خواب ۳ هزار میلیاردی بذرپاش

صندوق تامین خسارت‌های بدنی

صندوق خسارت‌های بدنی نقش بسیار مهمی را در جامعه ایفا می‌کند و اگر ورشکست شود و نتواند به فعالیت‌های خود ادامه دهد، کشور با بحران مواجه می‌شود. این صندوق یک نهاد بیمه‌ای عمومی، غیردولتی و مستقل است که برای حمایت از حقوق زیان‌دیدگان در حوادث رانندگی تاسیس شده است. به این ترتیب افرادی که به دلایل مختلف نمی‌توانند خسارت‌شان را از شرکت بیمه یا فرد مقصر حادثه دریافت کنند، به صندوق تامین خسارت‌های بدنی مراجعه و خسارت‌شان را از محل این صندوق دریافت می‌کنند. یکی دیگر از رسالت‌های مهم صندوق پرداخت تفاوت دیه زن و مرد است. پرداخت بخشی از منابع بیمه شخص ثالث برای کمک به زندانیان معسر به وزارت دادگستری نیز از جمله حوزه‌هایی است که منابع این صندوق در آن هزینه می‌شود. این صندوق از سال ۱۳۹۸ تمهیدات لازم در خصوص پرداخت هزینه‌های درمان بزه‌دیدگان اسیدپاشی در صورت عدم تمکن مالی مرتکب را فراهم می‌کند. منابع مالی صندوق تأمین خسارت‌های بدنی این چنین است: هشت درصد از مبلغ حق‌بیمه‌ای که بابت خرید و تمدید بیمه شخص ثالث توسط بیمه‌گذار به شرکت بیمه پرداخت می‌شود، جریمه دیرکرد تمدید بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه به مدت یک‌سال، مجموع مبلغی که از مسببین حادثه بازیافت می‌شود، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری وجوه صندوق تامین خسارت، بیست درصد درآمد راهنمایی و رانندگی که از جریمه‌های رانندگی وصل می‌شود، بیست درصد کل هزینه‌های مربوط به دادرسی و جزای نقدی که توسط قوه قضائیه و تعزیرات حکومتی دریافت می‌شود، جریمه‌های نقدی مربوط که از شرکت‌های بیمه دریافت می‌شود.

انتظار برای تصمیم مجلس

مهدی قمصریان مدیرعامل صندوق خسارات بدنی در این باره به روزنامه اینترنتی فراز گفت: «این درخواست وزارت راه بوده‎ و در قالب یک نامه‌ای این موضوع را به مجلس اعلام شده است. این موضوع در اختیار مجلس است که آن را بررسی و برای این موضوع تصمیم‌گیری کند. منابع و مصارف صندوق در قانون تعیین شده‌است، تغییر در منابع و مصارف صندوق نیازمند مصوبه مجلس است. ما منتظر تصمیم مجلس هستیم و هر تصمیمی که مجلس بگیرد باید طبق قانون اجرا شود. غیر از این من نمی‌خواهم در خصوص این موضوع موضع‌گیری کنیم».

گزارش عملکرد صندوق خسارت‌های بدنی

او درباره گزارش عملکرد صندوق خسارت‌های بدنی گفت: «بررسی عملکرد خسارات پرداختی صندوق نشان می‌دهد که روند رو به افزایش تعهدات این صندوق، در حال ترسیم یک آینده نگران‌کننده برای آن است. در سال ۱۴۰۲ صندوق مجموعا ۴ هزار و ۱۰ میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده‌است که این عدد در پایان سال ۱۴۰۲ با افزایش بیش از ۷۰ درصد به ۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسید. امسال که نرخ دیه ۳۳ و نیم افزایش یافته‌است. اگر رقم اتفاقات، تصادفات و قربانیان همین ۳۳ و نیم درصد افزایش یابد ما امسال باید حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان، خسارت پرداخت کند».

تعهدات قانونی صندوق

او ادامه داد: «همین الان سپرده نقدی این صندوق نزد بانک‌های دولتی حدود ۷ هزار میلیارد تومان است. برخی می‌گویند صندوق این مبالغ را نزد بانک‌ها سپرده کرده؛ این اقدام تکلیف قانون است. ماده ۲۷ قانون شخص ثالث به صندوق تکلیف می‌کند که منابع نقدی خود را نزد بانک‌های دولتی سپرده‌گذاری کند تا از محل سود سپرده‌ها امکان پرداخت خسارات مردم را داشته باشد. طبق قانون این صندوق اجازه انجام هیچ گونه سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی در حال حاضر ندارد. نکته بعدی که مغفول مانده تعهدات این صندوق است؛ در ماده ۲۲ قانون شخص‌ثالث ذکر شده است: در صورتی که شرکت‌های بیمه ورشکسته، تعلیق پروانه یا ناتوان از پرداخت خسارات مردم شوند، صندوق خسارات بدنی باید خسارات مردم را بدهد و سپس از صاحبان سرمایه شرکت‌ها، بازیافت کند. همین الان این صندوق بابت پرونده بیمه توسعه که سال ۹۲ اقدامات حقوقی آن انجام، سال ۹۵ تعلیق پروانه و همینطور توسط شورای عالی بیمه منحل شد ۵۰۰ میلیارد تومان سال ۹۵ پرداخت کرده است و هنوز نتوانسته از صاحبان سهام بیمه توسعه مبالغ را به صورت کامل بازیافت کند. نکته اساسی تعهدات قانونی این صندوق است که باید خسارات مردم را پرداخت کند».

تامین بودجه وزرات راه و شهرسازی

با توجه به تعهدات مهمی که این صندوق دارد و لزوم حفظ شرایط ادامه فعالیت آن، مشخص نیست که چرا وزارت راه و شهرسازی به دنبال تامین بودجه از این صندوق به بهانه رفع نقاط حادثه‌خیر است. به نظر می‌رسد اگر این وزارتخانه بتواند بودجه سه هزار میلیاردی از این صندوق تامین کند از حسابرسی‌های مختلف در امان می‌ماند و این مبلغ را بدون پاسخگویی به ارگان‌ها و نهاد‌ها می‌تواند خرج کند. این در حالی است که وزارت راه و شهرسازی در جریان انجام فعالیت‌های خود خیلی درگیر شفاف‌سازی نیست و مشخص هم نیست که بودجه تصویب شده در این وزارتخانه چگونه هزینه می‌شود.

بذرپاش وزیر راه و شهرسازی به بهانه رفع نقاط حادثه خیز، به تامین ۳ هزار میلیارد تومان از صندوق خسارت‌های بدنی چشم دوخته است در حالی که اخیرا معاون سازمان راهداری اعلام کرده است که ۲۰ درصد از جاده‌های اصلی کشور نیاز به روکش آسفالت دارند که برای این اقدام به بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است. اختلاف ۹۷ هزار میلیاردی از تناقضی بزرگ خبر می‌دهد و این سوال را برمی‌انگیزد که مهرداد بذرپاش ۳ هزار میلیارد تومان را در چه مسیری قرار است هزینه کند؟ روزمه او نشان می‌دهد که در مسیر ارتقا جایگاه‌های دولتی خود ثابت قدم است؛ آیا ۳ هزار میلیارد تومان قرار است در مسیری مانند کمپین‌های انتخاباتی هزینه شود؟